Varia

1. Zasadą będzie wydawanie przez sądy postanowień na posiedzeniach niejawnych.
2. Wprowadzona zostanie zmiana w zakresie doręczeń pierwszych pism procesowych – co do zasady, jeżeli pozwany, pomimo powtórzenia zawiadomienia, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jego praw, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma w sposób przewidziany w KPC, wówczas przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika.
3. Sąd będzie mógł oddalić oczywiście bezzasadne powództwo bez doręczania pozwu pozwanemu i bez rozpoznania wniosków złożonych wraz z pozwem.
4. Ograniczona zostanie możliwość zgłaszania zarzutu potrącenia - podstawą zarzutu potrącenia może być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego. Zarzut potrącenia będzie można podnieść nie później niż przy wdaniu się w spór co do istoty sprawy albo w terminie dwóch tygodni od dnia, gdy wierzytelność stała się wymagalna.
5. Wprowadzone zostały przepisy dotyczące organizacji postępowania, na mocy których m.in. odpowiedź na pozew będzie obowiązkiem pozwanego, sąd wyznaczy posiedzenie przygotowawcze, podczas którego będzie namawiał strony do zawarcia ugody, a jeżeli sporu nie uda się rozstrzygnąć na posiedzeniu przygotowawczym sąd z udziałem stron sporządza plan rozprawy, w którym określa m.in. terminy posiedzeń, kolejność i termin przeprowadzenia dowód, termin zamknięcia rozprawy i ogłoszenia wyroku.
6. Przewidziane zostały instrumenty do przeciwdziałania przewlekaniu postępowań – zakaz nadużywania prawa procesowego przez strony i zakaz składania wniosków o wyłączenie sędziego opartych wyłącznie na okolicznościach związanych z rozstrzygnięciem przez sąd o dowodach lub złożony po raz kolejny co do tego samego sędziego z powołaniem tych samych okoliczności. Ustawa zmieniająca przewiduje ponadto, że sąd stwierdzając nadużycie praw procesowych przez stronę może w orzeczeniu kończącym postępowanie nałożyć na nią grzywnę oraz obowiązek zwrotu kosztów w części większej niż wskazywałby wynik sprawy. Sąd może też na wniosek strony przeciwnej przyznać od strony nadużywającej prawa procesowego podwyższonych kosztów procesu odpowiednio do spowodowanego nadużyciem zwiększenia nakładu pracy na prowadzenie sprawy - nie więcej jednak niż dwukrotnie - oraz podwyższyć stopę odsetek zasądzonych od strony, której nadużycie spowodowało zwłokę w rozpoznaniu sprawy, za czas odpowiadający tej zwłoce, przy czym stopa odsetek może być podwyższona nie więcej niż dwukrotnie.  
7. Ustawa zmieniająca ponownie wprowadziła odrębne postępowanie w sprawach gospodarczych. Przewiduje jednak, że na wniosek strony, która nie jest przedsiębiorcą lub jest przedsiębiorcą będącym osobą fizyczną sąd rozpoznaje sprawę z pominięciem przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych. W nowym postępowaniu między innymi:

• dowód z zeznań świadków sąd może dopuścić jedynie wtedy, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub w ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy – co oznacza, że rozstrzygnięcie sprawy powinno zostać wydane przede wszystkim w oparciu o dokumenty,
• wprowadzono nową instytucję - umowę dowodową, na mocy której strony mogą umówić się o wyłączenie określonych dowodów w postępowaniu w sprawie z określonego stosunku prawnego powstałego na podstawie umowy (nie dotyczy to czynów niedozwolonych), np. że nie zostanie powołany biegły,
• pozew i pierwsze pismo procesowe pozwanego powinny wskazywać ich adres e-mail, bądź zawierać oświadczenie o braku adresu e-mail,
• powód jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a pozwany - w odpowiedzi na pozew,
• nie można wytoczyć powództwa wzajemnego,
• co do zasady wyłączona jest możliwość zmiany powództwa,
• niezależnie od wyniku sprawy sąd może obciążyć kosztami procesu w całości lub części stronę, która przed wytoczeniem powództwa zaniechała próby dobrowolnego rozwiązania sporu, uchyliła się od udziału w niej lub uczestniczyła w niej w złej wierze i przez to przyczyniła się do zbędnego wytoczenia powództwa lub wadliwego określenia przedmiotu sprawy.

Pliki do pobrania

• Załącznik nr 1